تبیین جامعه‌شناختی هویت ملی ایرانیان

Authors

  • اکبر ذوالفقاری استادیار، دکتری علوم سیاسی-توسعه، گروه علوم اجتماعی، دانشگاه پیام نور
Abstract:

هویت ملی، امری جمعی، کلی و بالاترین سطح هویت که در چارچوب یک سرزمین معنا می‌یابد و بیانگر تعلق اجتماعی، احساس مشترک و باورهای کلی یک اجتماع با مؤلفه‌های زبانی، جغرافیایی، تاریخی، فرهنگی، نمادها، آداب‌ و رسوم، هنجارهای مشترک است. هویت در ایران از عصر مشروطه به بعد یک مسئله اجتماعی مطرح‌ شده و در آثار تاریخی و ادبیات روشنفکران و متفکران انعکاس یافته است. این پژوهش با هدف بررسی جامعه‌شناختی هویت ملی ایرانیان در پی آن است که مکانیسم علّی اثرگذار بر هویت ملی ایرانیان چیست؟ و این هویت چگونه تکوین یافته است؟ پژوهش برای پاسخ به این پرسش، کلیه مطالعات تجربی (پیمایشی) صورت گرفته بین ۱۳79 تا ۱۳۹7 را با رویکرد cm2 بررسی و تحلیل نموده است. جامعه آماری آن 26 سند پژوهشی و حجم نمونه 19 مطالعه بوده است. نتایج پژوهش حاکی از این است ‌که 65 درصد مرد،35 درصد زن، 59 درصد متأهل، 41 درصد مجرد، 65 درصد دارای تحصیلات دانشگاهی و 36 درصد دیپلم و پایین‌تر، به لحاظ قومیت، 31 درصد فارس، 28 درصد ترک، 10 درصد بختیاری و 9 درصد کرد، مذهب 59 درصد پاسخگویان شیعه، 25 درصد سنی و 16 درصد سایر مذاهب است. هویت ملی 35 درصد سطح بالا، 32 درصد سطح متوسط و 33 درصد سطح پایین است. اندازه اثر کوهن نشان می‌دهد که عوامل سرمایه اجتماعی، ارزشی و هنجاری، هویتی، مصرف رسانه‌ای و نگرشی در شکل‌گیری هویت ملی ایرانیان اثرگذار بوده است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

هویت ملی ایرانیان

هویت به عنوان یک پدیده سیّال و چند وجهی، حاصل یک فرآیند مستمر تاریخی است که تحت تأثیر شرایط محیطی، همواره در حال تغییر است. این که عناصر تشکیل دهنده هویت چیست، موضوع مطالعات گسترده ‏ای است که در باب شناسایی ملت‏ها صورت می ‏گیرد. در این رهگذر هویت ملی ایرانیان از دو آیین مایه گرفته است: آیینی از گذشته باستان ی‏اش که آمیزه‏ای از ادبیات و فرهنگ و روح ایرانی بود و دین جدید که دگرگونی ژرفی را در فکر...

full text

هویت ملی ایرانیان به روایت جنگ نامه کشم

جهان به سرعت درحال پیشروی و تحول است؛ پیآمدهای ناشی از این دگرگونی ها، تقلیل و تحلیل مکانها در فضا، همسان شدگی پاره فرهنگها، حضور گسترده ی دنیای مجازی و ازمیان رفتن جبری «ریشه ها » است؛پس لازم است ه پاسخی جدی به پرسش دائمی از کیستی و چیستی و «هویت »، با نگاهی به گذشته و تأملی در حال و رو ی کردی به آینده داده شود. یکی از ملزومات شناخت هویت های پیشین، کشف دنیای درون و ناخودآگاه جمعی مردم آن ر...

full text

عناصر هویت فرهنگی جمهوری اسلامی ایران؛ موردکاوی سند «مؤلفه‌های هویت ملی ایرانیان»

این نوشتار به دنبال پاسخ به این سؤال است که هویت فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در سند «مؤلفه­های هویت ملی ایرانیان» دارای چه لایه­ها و عناصری است؟ دستاوردهای این تحقیق نشان از این دارد که هویت فرهنگی در سند مؤلفه­های هویت ملی ایرانیان شامل دو لایه هویت فرهنگیِ اسلامی که دربرگیرنده عناصری چون معنویت و توحید، اسلام و مذهب تشیع و معارف قرآنی، هم‌گرایی فرهنگی، دفع ظلم و ظلم‌ستیزی، ولایت­مداری، اخلاق و ...

full text

هویت ملی ایرانیان به روایت جنگ نامه کشم

جهان به سرعت درحال پیشروی و تحول است؛ پیآمدهای ناشی از این دگرگونی ها، تقلیل و تحلیل مکانها در فضا، همسان شدگی پاره فرهنگها، حضور گسترده ی دنیای مجازی و ازمیان رفتن جبری «ریشه ها » است؛پس لازم است ه پاسخی جدی به پرسش دائمی از کیستی و چیستی و «هویت »، با نگاهی به گذشته و تأملی در حال و رو ی کردی به آینده داده شود. یکی از ملزومات شناخت هویت های پیشین، کشف دنیای درون و ناخودآگاه جمعی مردم آن روزگا...

full text

تبیین نقش هویت ملی در توسعۀ ارتباطات

هویت لازمۀ هر نظام اجتماعی است. تا زمانی که عوامل هویت ساز هر ملتی نتوانند منسجم گردند و گسست هویتی و فرهنگی در بین انسان ها، اقوام و مردم آن ملت وجود داشته باشد، سامان اجتماعی پارسونز تحقق نمی یابد. در این مقاله، براساس نظریۀ هویت کاستلز و سامان اجتماعی، رابطۀ هویت و توسعه با محوریت توسعه یافتگی در ایران و با برشمردن عوامل هویت ساز هویت ایرانی (تاریخ، جغرافیا، دین، سنت، تجدد، مردم و ...) بررسی...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 13  issue 37

pages  37- 67

publication date 2019-02-20

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023